Afscheid nemen met kinderen, hoe doe je dat?
Het liefst willen we onze kinderen beschermen tegen alles wat het leven moeilijk maakt. Niet zo gek ook, we willen ze natuurlijk zo goed mogelijk beschermen tegen pijn en verdriet.
Toch is de dood onlosmakelijk verbonden met het leven. Vroeg of laat komen ze er een keer mee in aanraking. Als ouders hebben we de verantwoordelijkheid om ze zo goed mogelijk te ondersteunen en helpen in hun verdiet, maar dat is niet eenvoudig.
Jonge kinderen weten natuurlijk nog niet precies wat “dood zijn” betekent, maar dat maakt het juist zo belangrijk om erover te praten. Het is belangrijk dat ze weten dat de dood onomkeerbaar is. Om een voorbeeld te geven wanneer je zegt: “ik ben iemand verloren”* kunnen ze denken dat je gewoon wat beter moet zoeken. (*bron: devente rouwbegeleiding)
Met dit fotoverhaal (dat ik plaats met toestemming van de familie uiteraard) wil ik graag laten zien hoe goed je kinderen kunt betrekken bij een afscheid. Dat ze ieder op hun eigen unieke manier omgaan met verdriet en verlies, zelfs al hebben ze er nog amper besef van.
Onder de verschillende foto’s in deze blog deel ik nog een aantal concrete tips
Afscheid van de liefste oma
Vol verdriet, maar vooral ook liefde werd het afscheid van oma voorbereid. Een hartje werd getekend op de kist, een armbandje omgedaan die ze samen hadden uitgezocht en natuurlijk werden er knuffels heel stevig vastgehouden als troost.
Er was ruimte om te huilen en er was ruimte om te kleuren. Er was ruimte om te lachen en er was ruimte voor een knuffel. En op het allerlaatste moment was er nog een keer ruimte om oma aan te raken en te helpen met het afsluiten van de kist.
Want oma was de allerliefste die ze ontzettend zullen missen…
Betrek kinderen bij de uitvaart
Door ze bijvoorbeeld te laten tekenen op de kist. Zo krijgen ze het gevoel dat ze erbij horen, onderdeel zijn van het geheel en dat hun verdriet en emoties er toe doen.
Laat ze zelf kiezen of ze de overledene willen zien of niet…
Wij (volwassenen) vinden alles rondom de dood vaak veel spannender dan kinderen. Dat maakt dat kinderen er vaak op een veel natuurlijkere manier mee omgaan. Geef kinderen de ruimte om zelf te bepalen wat ze willen zien of niet.
Ze kunnen zelf heel goed aangeven hoe dichtbij ze kunnen/ willen/ durven komen.
Probeer wel te voorkomen dat je jouw spanning/ angst op de kinderen projecteert. Dit kunnen ze onbewust overnemen.
Soms loopt een kind in de weg bij een afscheid
Zeker wanneer jij degene bent die de kist begeleid, kan dit lastig zijn.
Vraag iemand die je vertrouwd om op dat moment je kind te ondersteunen. Dan kan jij het loslaten en is je kind niet alleen.
Mijn kind wil niet bij mij blijven tijdens de uitvaart.
Hoe meer jij probeert je kind bij je te houden, hoe groter de kans dat je kind ‘onrust’ veroorzaakt. Geef je kind de ruimte om een eigen plekje te zoeken. Ook al is dat bij de kist. Misschien heeft je kind de troost van de nabijheid van de overledene op dat moment nodig.
Een afscheidsceremonie duurt lang en is vaak niet interessant voor kinderen.
Neem dan ook wat eten/ drinken mee en iets te doen zodat ze zichzelf kunnen vermaken. Zo kun jij in het moment blijven en hoef je je minder bezig te houden met wat je kinderen doen.
Een lach en een traan.
Het is misschien vanzelfsprekend, maar er zullen momenten zijn dat je kind een dikke knuffel nodig heeft om vervolgens een minuut later in lachen uit te barsten.
Dat is hoe kinderen zijn. Geef ze die ruimte. Ze zoeken hun eigen weg en zijn daar vaak erg goed in als jij er maar bent om ze te steunen en begeleiden.
Een laatste aanraking kan heel troostend zijn.
Ook hier, laat je kind zelf beslissen wat hij of zij wil.
Liefde stopt niet waar het leven eindigt
En dat is precies wat afscheid nemen zo moeilijk maakt, maar ook de reden waarom fotografie zoveel kan betekenen.
Zou je meer willen weten over de mogelijkheden van afscheidsfotografie in al haar vormen (een herinneringsreportage bij een naderend afscheid behoort ook zeker tot de mogelijkheden).
Kijk dan gerust eens op deze pagina en schroom niet om contact op te nemen wanneer je een vraag hebt. Ik beantwoord alle vragen met liefde.